Visum D en administratieve bijdrage voor vluchtelingen in het kader van hervestiging

De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) wijzigde recent zijn praktijk voor de hervestiging van vluchtelingen: zij krijgen niet langer een visum C (kort verblijf) om naar België te reizen, maar een visum D (lang verblijf). Hierdoor valt de visumaanvraag van hervestigde vluchtelingen onder de categorie van verblijfsaanvragen waarvoor een administratieve bijdrage moet betaald worden. Het is Fedasil die deze administratieve bijdrage van 350 euro per persoon betaalt aan DVZ.

DVZ baseert zijn praktijkwijziging op arrest nr. C-638/16 van 7 maart 2017 van het Europees Hof van Justitie (HvJ). In dit veelbesproken arrest over de aanvraag van een humanitair visum voor België door een Syrisch gezin, stelt het HvJ dat de Belgische autoriteiten de aanvragen ‘ten onrechte aangemerkt [hebben] als aanvragen voor een visum kort verblijf’. Aangezien de zaak betrekking had op vreemdelingen die bij hun visumaanvraag verklaarden dat het hun bedoeling was asiel aan te vragen in België, past DVZ de redenering van het HvJ ook toe op vluchtelingen die in het kader van een hervestigingsprogramma de toelating krijgen om naar België te komen.

De hervestigingsprocedure

In het kader van een hervestigingsprogramma worden de vluchtelingen in het buitenland grondig gescreend door het VN-Vluchtelingenagentschap (UNHCR) en moeten zij een positief advies krijgen van het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS). Na aankomst in België, moeten zij wel nog formeel een asielaanvraag indienen. Voortaan komen deze hervestigde vluchtelingen nu met een visum D (lang verblijf) naar België, meer specifiek een visum om humanitaire redenen om langer dan drie maanden in België te verblijven, op basis van de artikelen 9 (en 13) van de Verblijfswet (Vw).

De administratieve bijdrage

Sinds 2 maart 2015 moeten personen die een bepaalde soort verblijfsaanvragen indienen, vooraf een retributie betalen: dat is een bijdrage in de administratieve kosten van DVZ voor behandeling van de aanvraag. Zo moeten onder meer personen die een humanitair visum D (lang verblijf) aanvragen, een administratieve bijdrage van 350 euro betalen. Maar de wetgever koos er bij de invoering van deze administratieve bijdrage uitdrukkelijk voor om personen die asiel aanvragen, vrij te stellen.

Onbedoeld gevolg

De praktijkwijziging van DVZ heeft dus tot gevolg dat de hervestigde vluchteling, die voortaan een humanitair visum D moet aanvragen, een administratieve bijdrage van 350 euro per meerderjarige persoon moet betalen, ook al dient hij of zij later nog een formele asielaanvraag in. De vraag rijst of dit de bedoeling was van de wetgever daar verzoeken om internationale bescherming werden vrijgesteld van retributie. Zowel uit een overleg van onze dienst met DVZ, als op de contactvergadering asiel georganiseerd door Myria van juni dit jaar, blijkt dat deze door Fedasil betaald wordt aan DVZ. Als Fedasil de administratieve bijdragen van alle meerderjarige hervestigde vluchtelingen aan DVZ moet betalen, gaat dit potentieel om aanzienlijke bedragen die Fedasil niet meer voor de hervestiging zelf kan gebruiken maar die voor de opdrachten van DVZ ingezet worden. Fedasil ontvangt financiële middelen voor de uitvoering van dit hervestigingsprogramma via het Europese Asiel en Migratiefonds (AMIF). In 2016 hervestigde België 452 vluchtelingen. België verbond zich er toe om in 2017 in het kader van het Europees Hervestigingsprogramma 1.150 vluchtelingen te hervestigen.