RvV kent subsidiaire bescherming toe omwille van verhoogde kwetsbaarheid door traumatische ervaringen

In arrest nummer 214.242 van 19 december 2019 kent de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) subsidiaire bescherming toe aan een kwetsbaar Irakees koppel, omdat zij een groter risico lopen dan andere burgers op een ernstige bedreiging van het leven of de persoon als gevolg van het in Bagdad aanwezige willekeurige geweld. De ernstige bedreiging van het leven of de persoon kan ook ernstige geestelijke trauma’s omvatten.

Feiten

Het gaat om een gemengd koppel, sjiitisch en soennitisch, met twee kinderen. Na het overlijden van haar ouders komt de vrouw onder de hoede van haar oom, die haar slecht behandelt. Ze huwt en verhuist in 2010 met haar man vanuit Najaf naar Bagdad. Dit uit vrees voor haar oom, die behoort tot Jaesh al Mehdi-militie en die haar echtgenoot dwingt voor hem te werken. In Bagdad wonen ze bij de broer van de man, die echter vermoord wordt door milities omdat hij alcohol verkoopt. In januari 2013 wordt hun zoon ontvoerd uit hun woning en ontvangen ze een dreigbrief. Daarop verblijven ze verschillende maanden in hotels alvorens Irak te verlaten voor Turkije, waar ze twee jaar verblijven. In augustus 2015 dienden ze meteen na hun aankomst in België een verzoek om internationale bescherming in.

Het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) weigert hen zowel de vluchtelingenstatus als de subsidiaire bescherming omdat:

  • de vrees voor de oom niet langer actueel is, omdat het koppel sinds 2010 niets meer van hem vernam
  • de vrees beoordeeld moet worden ten aanzien van Bagdad, waar ze sinds 2010 wonen
  • de feiten die zich in Bagdad afspeelden niet geloofwaardig zijn
  • er geen sprake is van een uitzonderlijke situatie waarin de mate van willekeurig geweld dermate hoog is dat er ernstige redenen zijn om aan te nemen dat zij er louter door hun aanwezigheid een reëel risico lopen om te worden blootgesteld aan een ernstige bedreiging van hun leven of persoon

Beoordeling RvV

De RvV bevestigt de weigering van de vluchtelingenstatus, omdat geen actuele, persoonlijke en gegronde vrees voor vervolging is aangetoond en omwille van vage en tegenstrijdige verklaringen die de geloofwaardigheid in vraag doen stellen.

Ook de analyse van het CGVS over de veiligheidssituatie in Bagdad wordt bevestigd. De RvV oordeelt dat er geen sprake is van een uitzonderlijke situatie van een zeer hoge mate van willekeurig geweld waarbij elke burger een risico loopt.

Op basis van het arrest Elgafaji van het Europees Hof van Justitie (zaak C-465/07 van 17 februari 2009) kan echter een onderscheid gemaakt tussen twee situaties:

  • wanneer het willekeurig geweld zodanig is dat er ernstige redenen zijn om aan te nemen dat elke burger in geval van terugkeer louter door zijn aanwezigheid een reëel risico loopt op ernstige schade
  • wanneer het geweld willekeurig is, maar niet het niveau bereikt dat elke burger louter door zijn aanwezigheid een reëel risico loopt, moeten persoonlijke elementen in acht genomen worden die specifiek voor de betrokkene het risico verhogen om slachtoffer te worden. Hoe meer de verzoeker die persoonlijke omstandigheden kan aantonen, hoe lager de mate van willekeurig geweld moet zijn om de subsidiaire bescherming te bekomen.

Er waren in dit dossier bijzondere persoonlijke omstandigheden:

  • In een aanvullende nota geven de verzoekers aan dat hun dochtertje in het opvangcentrum in België slachtoffer geworden is van zedenfeiten, gepleegd door een vrijwilliger. Hierdoor wordt het kind momenteel opgevolgd door een psycholoog. Ook de ouders worden psychiatrisch en psychologisch begeleid.

De RvV stelt verder op basis van het dossier vast dat:

  • beide verzoekers hun ouders overleden zijn toen ze begin de twintig waren. Bij de vrouw was dit bovendien het gevolg van een bomaanslag
  • de vrouw voor haar huwelijk slecht behandeld werd door haar oom
  • de broer van de man gewelddadig om het leven kwam, ook al zijn de geschetste omstandigheden en precieze feiten die daartoe aanleiding gaven weinig geloofwaardig

De RvV concludeert dat deze reeks ervaringen een grote impact hebben op de weerbaarheid van de verzoekers. Het is bovendien aannemelijk dat zij geen familiaal netwerk meer hebben in Bagdad, wat hun weerbaarheid verder aantast. Daarbij komt nog de uiterst traumatiserende ervaring in België. De bijzondere emotionele fragiliteit van de verschillende leden van het gezin was tijdens de zitting duidelijk waarneembaar volgens de RvV.

De reeks traumatische ervaringen in hun land van herkomst kunnen niet op zich als vervolging of als ernstige schade worden gekwalificeerd, gezien de ongeloofwaardige verklaringen. Maar het cumulatief effect van de traumatische ervaringen zijn wel voldoende bewijs dat verzoekers omwille van persoonlijke omstandigheden, met name een sterk verhoogde kwetsbaarheid, een groter risico lopen dan andere burgers op een ernstige bedreiging van het leven of de persoon als gevolg van het willekeurige geweld in Bagdad. De ernstige bedreiging van het leven of de persoon kan ook ernstige geestelijke trauma’s omvatten.

De RvV kent hen de subsidiaire bescherming toe.

Bericht van Vluchtelingenwerk Vlaanderen