Personen geboren uit Congolese ouders in “Belgisch-Congo” waren Belg

Het Hof van Beroep van Brussel beslist in een arrest van 10 augustus 2018 dat personen geboren uit “Congolese” ouders in Belgisch-Congo, dus vóór de Congolese onafhankelijkheid in 1960, wel degelijk de Belgische nationaliteit bezaten. Door de annexatie van Congo bij België in 1908 hadden die ouders immers, net als alle Congolezen, de Belgische nationaliteit gekregen. Op het moment van de onafhankelijkheid van Congo, op 30 juni 1960, verloren zij, en ook hun kinderen, de Belgische nationaliteit. Maar als zij voldoen aan de voorwaarden van artikel 24 van het Wetboek van de Belgische nationaliteit (WBN) kunnen zij de Belgische nationaliteit herkrijgen.

Beslissing hof van beroep Brussel

Om de Belgische nationaliteit te kunnen herkrijgen, moet je ze eerst verliezen. En om de Belgische nationaliteit te verliezen, moet je ze eerst gehad hebben.

In het verleden stelde het Hof van Cassatie, in een arrest van 21 april 2011, dat personen geboren in Belgisch-Congo uit Congolese ouders, wel Belgische onderdanen waren, maar geen Belgische burgers: zij hadden minder rechten en hadden bijvoorbeeld een apart rechtssysteem. Zij verwierven de Belgische nationaliteit niet op basis van de Belgische nationaliteitswetten, maar op basis van specifieke wetgeving voor de kolonie. Het Hof van Cassatie meende dan ook dat deze ”Belgen met Congolees statuut”, die op het moment van de onafhankelijkheid van Congo hun Belgische nationaliteit verloren, zich niet kunnen beroepen op de procedure tot herkrijging van de Belgische nationaliteit zoals voorzien in artikel 24 WBN.

Het hof van beroep van Brussel stelt nu dat er maar één Belgische nationaliteit is, die men heeft of niet heeft. Zoals hierboven uiteengezet werden de Congolese Belgen niet als Belgische ‘burgers’, maar slechts als Belgische ‘onderdanen’, of ‘Belgen met Congolees statuut’ beschouwd. Toch heeft dit onderscheid volgens het hof geen invloed op het bezit van de nationaliteit zelf. Er bestaat maar één soort Belgische nationaliteit.

Artikel 24 WBN maakt ook geen onderscheid tussen verschillende categorieën van Belgen of de manier waarop de nationaliteit verworven werd. Iedereen die ooit de Belgische nationaliteit bezat en de voorwaarden tot herkrijging van artikel 24 WBN vervult, kan de Belgische nationaliteit dan ook herkrijgen.

Voorwaarden tot herkrijging van de Belgische nationaliteit

Om de Belgische nationaliteit te herkrijgen, moet je aan de volgende voorwaarden voldoen:

  • je bent meerderjarig
  • je hebt de Belgische nationaliteit niet door vervallenverklaring verloren
  • je had gedurende 12 maanden vóór de verklaring je hoofdverblijfplaats in België
  • je hebt een verblijfsrecht van onbepaalde duur op het ogenblik van de verklaring

Als je voldoet aan de voorwaarden om de Belgische nationaliteit te herkrijgen maar nog niet aan de verblijfsvoorwaarden, dan kan je een verblijfsrecht aanvragen op grond van art. 10, §1, 2° Verblijfswet. Je kan deze aanvraag indienen ofwel in het buitenland bij de bevoegde Belgische diplomatieke post, ofwel in België bij de gemeente van verblijf.